تیز آب سلطانی
<p>تیزاب سلطانی، که با نام آکوا رجیا (Aqua regia) نیز شناخته می‌شود، یک مخلوط بسیار خورنده و دودکننده از اسید نیتریک غلیظ و اسید هیدروکلریک غلیظ است. این ترکیب شیمیایی به دلیل توانایی حل کردن فلزات نجیب مانند طلا و پلاتین، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.</p><p>ترکیب شیمیایی:</p><p>تیزاب سلطانی از ترکیب اسید نیتریک (HNO3) و اسید هیدروکلریک (HCl) با نسبت حجمی 1:3 به دست می‌آید. واکنش شیمیایی اصلی که در این مخلوط رخ می‌دهد، به شرح زیر است:</p><p>HNO3 + 3HCl → NOCl + 2H2O + Cl2</p><p>محصولات این واکنش، نیتروزیل کلرید (NOCl)، آب (H2O) و گاز کلر (Cl2) هستند.</p><p>ویژگی‌ها:</p><p> * خورندگی بالا: تیزاب سلطانی بسیار خورنده است و می‌تواند بسیاری از مواد، از جمله فلزات نجیب را حل کند.</p><p> * دودکننده: این مخلوط به دلیل وجود گازهای نیتروزیل کلرید و کلر، دود می‌کند.</p><p> * رنگ: تیزاب سلطانی تازه تهیه شده بی‌رنگ است، اما به سرعت به رنگ زرد مایل به نارنجی یا قرمز در می‌آید.</p><p> * ناپایداری: این مخلوط ناپایدار است و به مرور زمان تجزیه می‌شود.</p><p>کاربردها:</p><p> * استخراج و تصفیه فلزات نجیب: تیزاب سلطانی برای حل کردن و استخراج فلزات گرانبها مانند طلا و پلاتین از سنگ معدن و ضایعات استفاده می‌شود.</p><p> * آزمایشگاه‌های شیمی: در برخی آزمایش‌های شیمیایی، به عنوان یک عامل اکسیدکننده قوی مورد استفاده قرار می‌گیرد.</p><p> * عیارسنجی طلا: در عیارسنجی طلا با سنگ محک کاربرد دارد.</p><p> * صنایع الکترونیک: در برخی فرآیندهای تولید قطعات الکترونیکی استفاده می‌شود.</p><p>نکات ایمنی:</p><p> * تیزاب سلطانی بسیار خطرناک و خورنده است و باید با احتیاط فراوان با آن کار کرد.</p><p> * هنگام کار با تیزاب سلطانی، حتماً از دستکش، عینک ایمنی و ماسک استفاده کنید.</p><p> * از استنشاق بخارات تیزاب سلطانی خودداری کنید و در محیطی با تهویه مناسب کار کنید.</p><p> * تیزاب سلطانی را در ظروف شیشه‌ای مقاوم در برابر اسید نگهداری کنید.</p><p> * از مخلوط کردن تیزاب سلطانی با مواد شیمیایی دیگر، به ویژه مواد قابل اشتعال، خودداری کنید.</p><p>نکات مهم در تهیه تیزاب سلطانی:</p><p> * همیشه اسید نیتریک را به آرامی به اسید هیدروکلریک اضافه کنید.</p><p> * از اسیدهای غلیظ و با کیفیت بالا استفاده کنید.</p><p> * تیزاب سلطانی را در محیطی خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید.</p><p>با رعایت نکات ایمنی و احتیاط‌های لازم، می‌توانید از تیزاب سلطانی به طور ایمن و موثر استفاده کنید.</p>
